Türkiye genelinde sanayi sitelerinde otomotiv tamir, bakım ve üretim alanında usta ve kalfa bulmak giderek zorlaşıyor. Gençlerin meslek liselerinden uzaklaşması, sektörün geleceğini tehdit ediyor.

Yavuz MÜFTÜOĞLU

Türkiye’de otomotiv sektörünün bel kemiğini oluşturan sanayi siteleri, usta bulmakta büyük sıkıntı yaşıyor. Özellikle motor, kaporta, boya ve mekanik bakım alanlarında çalışacak kalifiye eleman sayısı her geçen yıl azalıyor. Hem özel servisler hem de üretim ve yan sanayi firmaları "yetişmiş eleman" eksikliğinden dolayı sipariş yetiştirmekte zorlanıyor.

Gençlerin tercihi masa başı

Otomotiv sektöründe çıraklıktan ustalığa giden geleneksel mesleki zincirin kırıldığını ifade eden sanayi esnafı, “Eskiden tezgâha çocuk gelirdi, şimdi kimse gelmiyor. Gelen de birkaç ay sonra bırakıyor” ifadelerini kullandılar. Gençlerin masa başı işlere yönelmesi, iş gücü piyasasındaki dengesizliği derinleştiriyor.

Çırak yetişmiyor

Türkiye genelinde otomotiv sektöründe hizmet veren sanayi sitelerinde yaklaşık 1 milyon kişi çalışıyor. Ancak son yıllarda mesleki eğitimden gelen kalfa ve çırak sayısında ciddi bir düşüş yaşanıyor. Uzmanlar, bu durumun hem üretim kalitesini düşürdüğünü hem de araç bakım ve onarım sürelerini uzattığını belirtiyor.

Sektör temsilcilerinden uyarı

Otomotiv Yetkili Servisleri Derneği (OYDER), Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Konfederasyonu (TESK) ve Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) gibi sektör temsilcileri, meslek liseleri ile iş birliği yapılması, çıraklık eğitimine teşvik sağlanması ve gençlere mesleğin geleceği hakkında farkındalık kazandırılması gerektiğini söylediler.

Ustalık krizi derinleşiyor

Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, “Usta yetişmezse tamirci de olmaz, araçlar tamir edilemez hale gelir. Bugün Türkiye’deki birçok sanayi sitesinde 20 yaş altı çalışan neredeyse kalmadı. Bu tabloya acil çözüm gerekiyor” açıklamasında bulundu.

Sanayide usta eksikliği trafiği de tehdit ediyor

Sanayi sitelerinde yaşanan kalifiye eleman krizi, yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda trafik güvenliği açısından da ciddi sonuçlar doğuruyor. Uzmanlar, otomotiv bakım ve onarım işlemlerinin, yeterli bilgi ve deneyime sahip olmayan kişiler tarafından yapılmasının araçlarda ciddi teknik arızalara yol açabileceğini vurguluyor.Arızalı fren sistemleri, yanlış yapılan motor ayarları veya uygunsuz parça montajı gibi hatalar, trafikte can ve mal kaybı riskini artırıyor. Son yıllarda meydana gelen bazı kazalarda, teknik hataların ve yetersiz onarımların etkili olduğu tespit edildi.

Meslek liseleri teşvik edilmeli

Sektör temsilcileri, otomotivde uzman iş gücü eksikliğinin kronik bir soruna dönüştüğüne dikkat çekerek kapsamlı bir eylem planı çağrısında bulunuyor. Meslek liselerinin teşvik edilmesi, sanayi-eğitim iş birliklerinin artırılması ve usta-çırak sisteminin yeniden canlandırılması önerilen başlıca çözümler arasında yer alıyor.

Kadın istihdamının artırılması ve meslek algısının güçlendirilmesi de insan kaynağını genişletmek adına kritik görülüyor. Aksi halde, sektörde hem hizmet kalitesinin düşeceği hem de ithal iş gücüne bağımlılığın artacağı uyarısı yapıldı.